Ścieżka kariery / Zaplanuj swoją karierę

Jeżeli zależy Ci na odniesieniu zawodowego sukcesu nie możesz pozwolić by życie toczyło swoim własnym rytmem. Musisz dokładnie rozplanować swoją karierę, w tym celu potrzebna Ci będzie dobra strategia rozwoju. Skończyły się czasy, gdy raz wykształcony w jakimś fachu człowiek wykonywał go przez całe życie. Dziś w okresie szybkich przemian technologicznych i cywilizacyjnych planowanie samorozwoju jest rzeczą niezbędną. Kto się nie rozwija ten stoi w miejscu.

Pamiętasz najbardziej kłopotliwe pytanie ze swoich rozmów kwalifikacyjnych? Dla wielu stawiających swe pierwsze kroki na rynku pracy takim pytaniem jest to, które próbuje sprecyzować Twoje plany zawodowe w perspektywie 5, 10 lat. Dlaczego to pytanie sprawia trudność? Bo młodzi ludzie, tuż po studiach często nie mają jeszcze sprecyzowanych zawodowych planów na przyszłość. Nie wybrali jeszcze swojej ścieżki kariery.

Cel

Nie dojdzie do celu, kto nie wie dokąd zmierza. O swoim zawodowym celu myślimy często w czasie dzieciństwa, każdy z nas marzy by być pilotem, strażakiem czy lekarzem. Potem często zapominamy tych planach i stając na rynku pracy z dyplomem magistra czy inżyniera często jesteśmy bezradni i bezmyślnie podejmujemy pierwsze zawodowe decyzje.

Wiadomo, sytuacja nie jest sprzyjająca do długotrwałych dywagacji o tym co mógłbym robić w życiu. Brak pieniędzy, bezrobocie może nas zmusić do szybkiego podjęcia jakiejkolwiek pracy. Warto jednak zatrzymać się na samym początku zawodowej ścieżki i zapytać się jeszcze raz: gdzie zachcę dojść? Odpowiadając na takie pytanie należy wziąć pod uwagę wszelkie czynniki: swoje umiejętności, zdolności, zainteresowania, wiedzę wyniesioną ze szkół, doświadczenia zawodowe a nawet sytuację rodzinną, kontakty czy…znajomości. Analiza tych czynników pozwoli z grubsza określić racjonalny pułap własnej kariery.

Podejmując decyzję o zawodowym celu pamiętajmy o tym, że wszyscy nie mogą być prezesami, dyrektorami czy prezydentami. Warto stawiać sobie ambitne cele, lecz należy pamiętać, że im ambitniejszy cel tym większe koszty osobiste, zdrowotne. Im ambitniejszy cel tym bardziej gorzka ewentualna porażka.

Etapy

Mając już określony punkt docelowy, warto podzielić całą trasę na poszczególne etapy. Tak jak to robią doświadczeni podróżnicy - dzięki temu można kontrolować całą wyprawę. Mając cel nadrzędny wyznacz strategiczne cele długo i krótkookresowe, każdy z nich powinien być krokiem zbliżającym Cię do mety.
 
Taki podział na etapy pozwala również dokonywać niezbędnych korekt trakcie realizacji planu. Przecieknie jesteś w stanie przewidzieć wszystkich wydarzeń w życiu osobistym, nie rozpoznasz koniunktury gospodarczej czy politycznej za lat dziesięć itd. Jeśli z jakiś przyczyn nie zrealizujesz określonego etapu swojego planu w założonym terminie, bądź zrealizujesz go szybciej niż przewidywałeś - wówczas z łatwością przedefiniujesz cele na kolejne okresy kariery.

Realizacja

Najbardziej widocznymi elementami "robienia kariery" są kolejne awanse, które następują w ramach jednego lub wielu przedsiębiorstw. Dlaczego pracownicy są awansowani? W idealnej firmie to proste, ich umiejętności, kompetencje stają się coraz bardziej atrakcyjne, tak dla samego przedsiębiorstwa, jak i obiektywnie - na rynku pracy. Jednak przyglądając się poszczególnym firmom widzimy, że jedne wcale nie awansują swych pracowników, inne niezmiernie rzadko (sięgając po ludzi zewnątrz), natomiast dla jeszcze innych jest to stała praktyka.

Różnice wynikają z wielu czynników - wielkości firmy, branży, nastawienia kadry menadżerskiej i właściciela itd. - schematy postępowania danego przedsiębiorstwa w kwestii awansów pracowniczych są zwykle dość łatwo rozpoznawalne, gdy przeanalizujemy praktykę działania firmy i jej kulturę organizacyjną. Dlatego jeśli już wybrałeś swój cel zawodowy i podzieliłeś na etapy swą ścieżkę do kariery, musisz teraz znaleźć odpowiednią firmę, strukturę, która zapewni ci jak najlepszą realizację planu.

Warto wybrać firmę, której kultura organizacyjna promuje inicjatywę, pomysłowość i dokładne wykonywanie obowiązków. Jeśli jeszcze owa firma ma jasny system szkoleń i awansów - sam będziesz mógł wpływać na swój rozwój zawodowy. O tym wszystkim najlepiej dowiedzieć się w trakcie procesu rekrutacji znajdując niezbędne informacje oficjalnie (np. podczas rozmowy kwalifikacyjnej) lub nieoficjalnie (np. nieformalna rozmowa z pracownikiem firmy). Musisz dowiedzieć się czy firma organizuje szkolenia i jak często to robi, czy kandydaci na wakujące stanowiska są poszukiwani w pierwszej kolejności wśród pracowników firmy itd.

W wielu firmach istnieje oficjalny system ścieżek kariery. Wiadomo, że jeśli ktoś zatrudnił się na stanowisku asystenta w dziale marketingu, to po dwóch latach ma szanse awansować na specjalistę, po kolejnych dwóch na menedżera, po kolejnych kilku na dyrektora ds. marketingu. Wiadomo, jakimi szkoleniami i wynikami zawodowymi musi być poprzedzony każdy awans. Oczywiście system nie jest sztywny - zależy od osobowości kandydata do awansu i od tego, czy w ogóle chce awansować, a nie np. zmienić dział w firmie. Jednak stworzenie takiego systemu daje jasną sytuację: twój awans nie zależy od czyjegoś widzimisię, ale od konkretnych elementów.

Jeszcze lepsze firmy stosują tzw. coaching. Szef, zanim awansuje, musi wykształcić sobie następców. Dbać o ich rozwój, wspierać ich, odpowiadać na pytania, powierzać coraz ambitniejsze zadania. To dobra motywacja dla szefa, by dbał o rozwój podwładnych: jeśli nie wyszkoli ich, nie awansuje. Dzięki temu unika się sytuacji, w której szef nie chce inwestować w podwładnych w obawie, że przeskoczą mistrza i wygryzą go ze stanowiska.

Jasne jest, że twój rozwój może być hamowany bądź promowany przez firmę. Jeśli więc dana firma nie daje Ci możliwości realizacji ścieżki kariery lub ją istotnie spowalnia, masz dwie możliwości:
  • Inwestować w siebie - na rynku istnieje masa szkoleń, kursów, możesz zdobywać kolejne umiejętności i uprawnienia. Ważne jest by dokonywać racjonalnego wyboru. Na niewiele zda się szkolenie z zakresu realizacji projektu, jeśli wcześniej nie zdobyłeś doświadczenia (nie odbyłeś szkolenia) z zakresu zarządzania grupą itd. Sposobem na inwestowanie w siebie jest też założenie własnej firmy - dla specjalisty, eksperta, którzy zdobył szerokie doświadczenia w danej branży, często bardziej kuszące i dające większe możliwości rozwoju (i większe zyski) jest otwarcie własnego przedsiębiorstwa.
  • Szukać awansu poprzez przejście do innej firmy - to dość częsty sposób realizacji swych zawodowych planów. Warto się nad tym zastanowić, jeśli porównywalnej wielkością, prestiżem i kondycją firmie masz szansę na szybszy objąć wyższe stanowisko już teraz, a u obecnego pracodawcy nie widać możliwości takiego awansu.
Każda kariera zawodowa przebiega zwykle według następującego schematu: faza wstępna (do ok. 35. roku życia - wybór i nauka zawodu, pierwsza praca, zdobywanie doświadczeń, kształtowanie się wizji przyszłości), faza środkowa (czas pierwszych podsumowań i konfrontacji, nieraz przeformułowania celów życiowych - do 50 roku życia) i wreszcie faza końcowa (po 50. roku życia - czas stabilizacji, korzystania z wcześniejszych osiągnięć i doświadczeń).

Młodzi ludzie z myślą o przyszłej pracy podejmują naukę, próbując przy tym prawidłowo określić swoje predyspozycje zawodowe. Dorośli poświęcają pracy znaczną część swojego życia, wypełniając różne związane z życiem zawodowym zadania oraz doskonaląc swoje kompetencje. Osoby bezrobotne zaś, podejmują próby zdobycia nowych kwalifikacji, umożliwiających znalezienie zatrudnienia.

Ścieżka kariery jest niezbędna na współczesnym rynku pracy. Mówi się, że człowiek naszych czasów będzie musiał siedmiokrotnie zmieniać profil swojej działalności zawodowej. Aby wiec zmiany te nie były dla nikogo zaskoczeniem, warto wcześniej przemyśleć różne alternatywy rozwoju kariery.

Polityka Prywatności