Praca za granicą / Korzystanie z pośrednictwa pracy - uwagi i wskazówki

Jakie rodzaje agencji zatrudnienia mogą działać ma terenie Polski ?

Wyróżniamy pięć rodzajów agencji zatrudnienia :

• pośrednictwa pracy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
• pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych obywateli polskich,
• doradztwa personalnego,
• poradnictwa zawodowego,
• pracy tymczasowej.

Czym się zajmują poszczególne agencje?

Agencje pośrednictwa pracy świadczące usługi w zakresie:
1) pośrednictwa pracy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
2) pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych
- udzielają pomocy poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia a pracodawcom w znalezieniu pracowników o odpowiednich kwalifikacjach,
Agencje doradztwa personalnego - świadczą odpłatnie usługi na rzecz pracodawców,
Agencje poradnictwa zawodowego - udzielają pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, informacji zawodowych oraz pomocy w doborze kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych.
Agencje pracy tymczasowej - kierują własnych pracowników do pracodawcy użytkownika celem wykonywania pracy tymczasowej.

Która agencja zatrudnienia działa legalnie?

Zgodnie z Ustawą z dnia z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wszystkie agencje zatrudnienia oferujące usługi na terenie Rzeczpospolitej Polskiej muszą posiadać wpis do rejestru agencji zatrudnienia potwierdzony certyfikatem Ministra Gospodarki i Pracy.

Na co zwrócić uwagę przed wyjazdem za pośrednictwem agencji pośrednictwa do pracy za granicą?

Agencja pośrednictwa kierująca do pracy za granicą ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy umowę (art. 85 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

Umowa taka musi zawierać takie informacje jak:
- zagranicznego pracodawcę,
- okres zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- rodzaj oraz warunki pracy i wynagradzania, a także przysługujące osobie kierowanej do pracy świadczenia socjalne,
- warunki ubezpieczenia społecznego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych,
- obowiązki i uprawnienia osoby kierowanej do pracy oraz agencji pośrednictwa pracy,
- zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między agencją pośrednictwa pracy a obywatelem polskim, w tym stronę pokrywającą koszty dojazdu i powrotu osoby skierowanej do pracy w przypadku niewywiązania się pracodawcy zagranicznego z warunków umowy oraz tryb dochodzenia związanych z tym roszczeń,
- kwotę należną agencji pośrednictwa pracy z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą,
- informację o trybie i warunkach dopuszczania cudzoziemców do rynku pracy w państwie wykonywania pracy,
- inne zobowiązania stron.

Jeżeli umowa nie zawiera wszystkich tych punktów, jest niezgodna z prawem.

Może się jednak zdarzyć, że umowa będzie spełniała wszystkie formalne wymogi, ale będzie niekorzystna dla pracownika. Chodzi np. o zapisy, z których wynika, że trzeba wykupić przejazd właśnie u tego pośrednika, a bilet kosztuje zdecydowanie więcej niż powinien. W takiej sytuacji to zainteresowany powinien podjąć decyzję, czy przystaje na te warunki, czy nie. Nikt nikogo nie zmusza do podpisania takiej umowy. Można zmienić pośrednika.

Za co agencje pośrednictwa pracy mogą pobierać opłaty?

W oparciu o interpretację przepisu w art. 85 ust. 2 pkt 7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dozwolone jest pobieranie od osób opłat z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą np. kosztów: przejazdu za granicę, wizowania paszportów, dodatkowego ubezpieczenia, badań lekarskich, tłumaczenia niezbędnych dokumentów osób wyjeżdżających, opłat związanych z uzyskaniem zaświadczenia o niekaralności itp. - pod warunkiem wyspecyfikowania tych opłat w umowie zawartej z osoba kierowaną do pracy za granicą. Dozwolone jest również pobieranie opłat z tytułu prowadzonej działalności w zakresie pośrednictwa pracy od pracodawców.

Za co agencje pośrednictwa pracy nie mogą pobierać opłat ?

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zabrania się pobierania od osób, dla których agencja zatrudnienia poszukuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub którym udziela pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, opłat innych niż wymienione w art. 85 ust. 2 pkt 7 ww. ustawy.

Natomiast od osób kierowanych do pracy za granicę zabronione jest pobieranie opłat z tytułu wyszukiwania i wskazania pracodawcy zagranicznego, w szczególności: przedpłat, kaucji, opłat eksploatacyjnych, wynagrodzenia pracowników, opłat z tytułu wynajmu lokalu, wyjazdów pracowników agencji, rekrutacji, usług pocztowo-telekomunikacyjnych, druków, reklamy i ogłoszeń prasowych.

Co robić, gdy okaże się, że warunki pracy (płacy) nie odpowiadają temu, co nam obiecywano?

W przypadku, jeżeli warunki pracy lub płacy nie są zgodne z zawartymi w umowie cywilnej - osoba taka ma prawo wystąpić z roszczeniami do agencji zatrudnienia lub wystąpić z powództwa cywilnego do sądu.
W przypadku potrzeby uzyskania pomocy przez obywatela polskiego za granicą osoba szukająca informacji lub pomocy powinna zgłosić się do Konsulatu RP. Ewentualnych roszczeń wobec zagranicznego pracodawcy można dochodzić wnosząc sprawę do właściwego Sądu Pracy w danym kraju - jako jedynej instytucji rozstrzygającą spory pomiędzy pracobiorcą i pracodawcą.
O pomoc również można się zwrócić do właściwego urzędu pracy lub związków zawodowych.

Jak zabezpieczyć się przed nielegalnymi agencjami pośrednictwa pracy ?

Staraj się postępować zgodnie z poniższymi radami:

1. Sprawdź czy pośrednik posiada odpowiedni certyfikat Ministra Gospodarki i Pracy.
2. Jeśli w ogłoszeniu podany jest tylko telefon komórkowy, bezwzględnie domagaj się podania także dokładnego adresu pośrednika.
3. Pamiętaj, że polski pośrednik nie ma prawa do pobierania opłat za załatwienie pracy.
4. Sprawdź w rejestrze (ewidencji działalności gospodarczej lub Krajowym Rejestrze Sądowym), czy dany pośrednik ma zgłoszoną działalność gospodarczą, od jak dawna i czy posiada własne biuro.
5. Zawsze sprawdzaj, czy dany pośrednik posiada umowę zawartą z pracodawcą zagranicznym i czy wysłał już ludzi do pracy za granicę. Poproś o numery telefonów pracodawców zagranicznych oraz do osób, które już skorzystały z jego usług i mogą to potwierdzić.
6. Zanim wyjedziesz za granicę, domagaj się spisania umowy, w której będą podane warunki pracy, płacy, należne świadczenia, itp.
7. Pamiętaj, że dowód wpłaty na konto pośrednika - oszusta - nie daje dużych szans na odzyskanie wpłaconej kwoty. Do zakładania kont bankowych mogą być wykorzystywane podstawione osoby.
8. Zanim zapłacisz pośrednikowi za przejazd, sprawdź, ile wynoszą ceny u przewoźników. Nie przepłacaj.
9. Nigdy nie płać przed wyjazdem za mieszkanie za granicą oferowane przez pośrednika. Zwykle kontakt kończy się na pobraniu opłat za lokal.
10. Pamiętaj, że polski pośrednik pracy nie ma prawa skierować Cię do pośrednika zagranicznego.