Co odróżnia swobodę świadczenia usług od innych swobód?
W odróżnieniu od swobody zakładania przedsiębiorstw, którą charakteryzuje stałość i ciągłość, swoboda świadczenia usług opiera się na tymczasowości. Oznacza to, że usługodawca świadczy usługę w innym kraju UE przez określony czas, a więc działalność ta nie ma charakteru ciągłego ani stałego.
Posiadając przedsiębiorstwo założone w jednym państwie członkowskim, możesz tymczasowo świadczyć usługę w innym kraju UE. Nie chodzi więc tu o dostęp do rynku pracy danego kraju Unii. Usługodawcy, ani ich pracownicy, nie poszukują zatrudnienia w kraju UE, gdyż są oni już zatrudnieni w firmie w Polsce.
Według ogólnej zasady, usługa polega na wytworzeniu nowego dobra, co związane jest z potrzebą posiadania fachowej wiedzy i potencjału wykonawczego. Dotyczy to większości prac, które można świadczyć na podstawie umów cywilnych, przede wszystkim umów o dzieło.
W jaki sposób można świadczyć usługi?
a. Samozatrudnienie
Podobnie jak w przypadku swobody zakładania przedsiębiorstw, swobodę świadczenia usług możesz realizować na zasadzie samozatrudnienia. W takim przypadku usługodawca ma założoną firmę w Polsce i świadczy usługę np. gastronomiczną we Francji, na podstawie kontraktu zawartego z francuską firmą lub osobą fizyczną. Świadczenie usługi w tym wypadku polega na samodzielnej realizacji zlecenia.
b. Świadczenie usług poprzez delegowanie pracowników
Mając firmę zarejestrowaną w Polsce oraz zatrudniając pracowników na podstawie umowy o pracę, możesz w ramach swobody świadczenia usług, delegować ich do wykonania określonej usługi w innym państwie członkowskim. Podstawą korzystania z tej swobody jest zawarcie kontraktu, w szczególności umowy o dzieło, z przedsiębiorcą z docelowego państwa członkowskiego. Polski przedsiębiorca musi sporządzić imienną listę pracowników i uzyskać dla nich zgodę na pobyt. Pracownicy ci, wykonując usługę za granicą, opłacani są przez swojego polskiego pracodawcę i podlegają wyłącznie jego poleceniom. Najlepiej, jeśli pracują w oddzielnej sali i nie zarabiają dniówki ani stawki godzinowej.
Niedopuszczalna jest podległość służbowa między polskim pracownikiem a zagranicznym pracodawcą. Polski usługodawca powinien ze swoimi delegowanymi pracownikami wysłać kierownika, który będzie kontaktował się z kontrahentem. Firma z państwa członkowskiego powinna polskiemu usługodawcy płacić całą kwotę uzgodnioną w kontrakcie, a ten dopiero w Polsce wypłaca załodze wynagrodzenie. Przed podjęciem takiej działalności warto również zapoznać się z regulacjami zawartymi w Dyrektywie 96/71 WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług.
O czym należy pamiętać?
Transgraniczne świadczenie usług jest specyficznym zagadnieniem prawa rynku wewnętrznego. Z punktu widzenia przedsiębiorcy, często korzystniejsze jest zakwalifikowanie go jako podmiotu świadczącego usługę, gdyż dzięki temu może korzystać z przywilejów art. 49 Traktatu ustanawiającego Wspólnoty Europejskie (TWE), znoszącego ograniczenia w przepływie usług. Państwo przyjmujące zachowuje pewne kompetencje w celu ochrony bezpieczeństwa, moralności i zdrowia publicznego. Należy pamiętać, że państwo członkowskie, na terenie którego świadczone są usługi transgranicznie, może starać się zakwalifikować działalność jako założenie przedsiębiorstwa, gdyż daje to mu większą kontrolę nad przedsiębiorcą.
Kontrakt
Podstawą transgranicznego świadczenia usług powinien być bardzo dobrze skonstruowany kontrakt (np. umowa o dzieło) zawarty z usługobiorcą zagranicznym, zlecającym wykonanie określonej usługi. W umowie tej strony określają m.in. zakres, warunki, termin i miejsce wykonania usługi. Pozwala to uniknąć zakwalifikowania działalności usługowej jako tzw. ukrytego zakładania przedsiębiorstw. Dotyczy to sytuacji, gdy przedsiębiorca wykorzystuje przepisy o swobodzie świadczenia usług, żeby uniknąć pewnych wymogów stawianych przez prawo krajowe wobec osób zakładających przedsiębiorstwo w danym państwie.
Składki na ubezpieczenia społeczne
Niższe składki ZUS w Polsce traktowane są często przez usługodawców jako kluczowe dla opłacalności świadczenia usług w innych krajach UE. Ekipy z Polski zarabiają więcej niż w kraju, ale jednocześnie są tańsze od np. niemieckich czy francuskich. Zgodnie z polskim prawodawstwem, składka ZUS jest dodatkowo pomniejszona o koszty utrzymania pracownika za granicą. Warto jednak wiedzieć, że zgodnie z orzeczeniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, usługodawca płaci składki na ubezpieczenia społeczne tam, gdzie prowadzi "istotną działalność" (Sprawa C-404/98 [2000] ECR I-1795). Przedsiębiorca, który deleguje swoich pracowników do innego kraju członkowskiego, musi w normalnych warunkach prowadzić działalność w państwie macierzystym i wykonywać tam znaczną część swoich prac. Natomiast firma, która jest zarejestrowana w jednym państwie członkowskim, a prowadzi całą swoją działalność na terenie innego państwa członkowskiego, jest zobowiązana opłacać składki tam, gdzie jest faktycznie wykonywana praca. Przed wyjazdem do innego kraju UE należy pobrać z ZUS specjalny formularz E-101, który jest dokumentem potwierdzającym opłacenie składki w miejscu swojej działalności.
Swoboda świadczenia usług:
- Świadczenie usług odbywa się czasowo, na podstawie kontraktu (umowa o dzieło):
- Świadczenie usług dotyczy usługodawców działających na własny rachunek (samozatrudnienie) lub delegujących pracowników;
- Świadczenie usług transgranicznie jest często korzystniejsze dla usługodawcy niż zakładanie i prowadzenie przedsiębiorstwa na terenie danego państwa;
- Składki na ubezpieczenia społeczne opłaca się tam, gdzie wykonuje się "istotna działalność";
poleca:
