Ale spokojnie, płacenie podatków choć boli nie powoduje śmierci (przynajmniej natychmiastowej). Przeanalizujmy jak wyglądają płacone przez nas podatki bezpośrednie w zależności od sposobu, w jaki jesteśmy zatrudnieni.

Umowa o dzieło
Jeśli wykonujesz jakąkolwiek działalność twórczą lub związaną z prawami autorskimi, z podatkowego punktu widzenia najbardziej korzystną jest właśnie umowa o dzieło. Na takich zasadach najczęściej rozliczani są dziennikarze, osoby prowadzące szkolenia, artyści czy konsultanci, wszyscy ci których efekt działalności da się określić jako określone "dzieło" (w praktyce jest to tak szerokie pojęcie, że można niemal każdą umowę tak sformułować by spełniała ów wymóg). Wszystkie umowy o dzieło związane z działalnością twórczą i autorską mają podstawową zaletę: koszty uzyskania przychodu wynoszą 50 proc. przychodu. Jeśli więc zarobiłeś tysiąc złotych, 18 proc. podatek zapłacisz tylko od 500 zł, w sumie na rękę otrzymasz 910 zł.

Umowa zlecenie
Na podstawie tej umowy pracownik-zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonywania pewnych prac, np. wprowadzania danych do bazy przez określony umową okres, obsługiwania klientów w kawiarni. W tym rodzaju umowy, koszty uzyskania przychodu wynoszą 20 proc, odejmujemy je więc od wynagrodzenia, a dopiero następnie od otrzymanej różnicy odejmujemy 18 proc. zaliczki na podatek i całą tę właśnie kwotę potrącamy od sumy wynagrodzenia brutto. Np. jeśli pracując na umowę zlecenie zarabiamy 1000 zł, po potrąceniu kosztów i zaliczek na podatek, otrzymamy netto kwotę 856 zł.
Co ważne, w ramach tej umowy, studenci (ale tylko do 26 roku życia) są zwolnieni z płacenia obowiązkowych składek na ZUS i na ubezpieczenie chorobowe. Jeśli jednak bardzo chcą mogą dobrowolnie płacić te składki, ale wiązać się to będzie z solidarnym wnoszeniem składek przez zleceniodawcę - rzadko, który pracodawca zgodzi się na podpisanie takiej umowy, ponieważ podnosi ona jego koszty.

Umowa o pracę
Ten rodzaj umowy jest bez wątpienia najkorzystniejszy, jeżeli chodzi wszelkiego rodzaju zabezpieczenie pracownika. Pracodawca odprowadza składki rentowe i emerytalne, składki na ZUS, a ponadto czas pracy liczy się do stażu pracy, co ma znaczenie dla przyszłej emerytury, możliwości korzystania z urlopu, itp. Jednak pod względem uzyskanego dochodu netto prezentuje się najgorzej. W sumie pracodawca i pracownik muszą solidarnie opłacić następujące składki: emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe, na kasę chorych . Np. jeśli kwota wynagrodzenia wynosi 2000 zł brutto (od 1.01.2011 minimalne wynagrodzenie to 1386 zł brutto), po odliczeniu składek ZUS i zaliczek na podatki, otrzymamy "na rękę" kwotę 1459,48 zł.

Kolejno…podlicz
Do końca kwietnia każdego roku masz czas by obliczyć "haracz" należny państwu (w 2011 roku było do 2 maja). Podstawą obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych są dochody podatnika. Czyli zsumowane przychody ze wszelkich źródeł, umów o pracę, o dzieło itd. pomniejszone o wszystkie koszty uzyskania przychodu, składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe. System podatkowy przewiduje też pewne ulgi i odliczenia od podstawy opodatkowania lub od samego podatku, z których można skorzystać po spełnieniu określonych warunków.
Po obliczeniu kwoty dochodu, jaka uzyskało się w danym roku podatkowym (w przypadku podatników fizycznych jest to rok kalendarzowy), należy sprawdzić na skali podatkowej, ile wynosi należny podatek.

Oczywiście nie oznacza to, że akurat taką kwotę podatnik musi dopłacić - zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych odprowadzają każdorazowo pracodawca lub zleceniodawca. Dlatego podatnik pokrywa tylko różnicę między wyliczoną kwotą podatku a zapłaconymi zaliczkami (jeśli różnica jest ujemna tzn. jeśli zaliczki są większe niż należny podatek, podatnikowi przysługuje zwrot tej różnicy).
Przy rozliczaniu podatku za rok 2011 obowiązuje następująca skala podatkowa:

Podstawa obliczenie podatku w złotych		Należny podatek
ponad	do
	85 528	18% minus kwota zmniejszająca podatek 556,02
85 528		14 839,02 plus 32% nadwyżki ponad 85 528

Pomysły naszych parlamentarzystów zwiększające nasze obciążenia podatkowe (m.in. próba wprowadzenia 50 proc. stawki podatkowej dla najlepiej zarabiających) skłaniają wszystkich do myślenia podatkowych rajach. Dla jednych jest to tylko marzenie, dla innych, bogatszych konkretny plan zaoszczędzenia swoich ciężko zarobionych pieniędzy. Nawet jednak w tych rajach podatkowych istnieją jakieś podatki, więc nie sposób całkowicie od nich uciec. A zadarcie z fiskusem bywa bardzo bolesne…